Thuốc bổ máu là loại thuốc dùng cho người bị thiếu máu. Sử dụng thuốc bổ máu cần lưu ý và tuân theo nguyên tắc nếu không có thể dẫn đến nhiều hậu quả xấu.
Thiếu máu là tình trạng giảm số lượng hồng cầu hoặc lượng huyết sắc tố (hemoglobin) trên một đơn vị thể tích máu. Triệu chứng thiếu máu là da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt, nhanh chóng mệt mỏi, khó thở khi gắng sức…
Có nhiều nguyên nhân gây thiếu máu, nhưng phổ biến nhất là:
- Thiếu các nguyên liệu cần thiết cho quá trình tạo máu như thiếu máu do thiếu sắt, thiếu máu do thiếu axit folic, thiếu vitamin B12, thiếu chất đạm.
- Ngoài ra còn có thể cấp tính (chảy máu…) hoặc mạn tính (giun móc, trĩ, loét dạ dày tá tràng…).
Thiếu máu do nhiều nguyên nhân, cần bổ sung các loại thuốc bổ máu
Thuốc có sắt
Nếu cơ thể thiếu sắt (cần cho sự tổng hợp huyết cầu tố) thì có thể dùng các thuốc chứa muối sắt hóa trị 2 (sắt II). Trong cơ thể, chính sắt sẽ quyết định màu sắc của máu và cũng như các đặc tính thiết yếu của máu, tức là khả năng liên kết oxy và khả năng hiến tặng oxy. Khả năng đó là của phức hợp heme – một thành phần của phân tử huyết sắc tố.
Thiếu máu thiếu sắt được đặc trưng bởi:
- Thiếu máu nhược sắc, hồng cầu nhỏ;
- Trẻ thiếu máu thường mệt mỏi, kém ăn, da xanh, niêm mạc nhợt nhạt, tóc thưa dễ rụng, tim đập nhanh, khó thở khi gắng sức. Mặt khác, có thể gây rối loạn hành vi, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm thần vận động, ngôn ngữ và làm giảm trí thông minh, kết quả học tập kém hơn so với trẻ cùng tuổi.
- Người lớn thiếu máu thiếu sắt thường bị hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, tức ngực, tinh thần kém minh mẫn, dễ mệt mỏi, hay quên, giảm năng suất lao động, kinh nguyệt không đều ở phụ nữ…
Khi thiếu máu thiếu sắt cấp tính, kéo dài cần bổ sung các thuốc chứa sắt:
Bạn có thể sử dụng các viên uống chứa sắt như sắt gluconat, sắt succinat, sắt oxalat…
Lưu ý khi bổ sung sắt
- Muốn sử dụng viên sắt hiệu quả không nên dùng thuốc đã hết hạn sử dụng, kém chất lượng vì chúng đã biến thành dạng sắt khó hòa tan.
- Tác dụng phụ của viên sắt là buồn nôn, táo bón nhưng không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Để tránh táo bón, có người cho thêm viên sắt đại hoàng vào thuốc nhuận tràng, nhưng nếu uống nhiều đại hoàng sẽ bị tiêu chảy, hãy ngừng dùng. Hoặc dùng thuốc sắt phối hợp với một số chất khác được bào chế dưới dạng dung dịch hoặc siro cho dễ uống như: tót hema, ferrolip, sắt peptonat hòa tan…
- Khi uống thuốc sắt nên bổ sung thêm vitamin C để dễ hấp thu. Mặt khác, không nên uống nhiều nước chè, hoa quả xanh có nhiều tanin vì sẽ ức chế hấp thu sắt. Nên ăn nhiều rau tươi, quả chín có nhiều vitamin C. Sau khi dùng thuốc bổ sung sắt thì ngừng thuốc, nhưng chỉ duy trì bằng chế độ ăn giàu sắt, đạm và vitamin.
Bổ sung viên uống chứa sắt là phương pháp bổ máu thường được áp dụng
Axít folic
Axit folic (hay còn gọi là vitamin B9, vitamin Bc…) là một loại vitamin tan trong nước, được chuyển hóa trong cơ thể dưới dạng hoạt tính tetrahydrofolate (FH4), phân bố ở hầu hết các cơ quan, đặc biệt là ở gan. Lượng axit folic dự trữ trong toàn bộ cơ thể rất nhỏ, dao động từ 6-20mg.
Thiếu axit folic làm chậm quá trình phân chia tế bào máu, gây thiếu máu.
Đặc điểm của thiếu máu do thiếu axit folic là:
- Thiếu máu hồng cầu to, hồng cầu không đều. Vì vậy, thuốc được dùng để ngăn ngừa và điều trị bệnh thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ.
Cách uống axit folic:
- Acid folic được bào chế dưới dạng viên nén, ống tiêm với các biệt dược: folacin, foldine, folvite, millafol… được bán rộng rãi trên thị trường.
- Người lớn dùng 0,5-1mg/ngày, nếu thiếu máu nặng dùng 5mg/ngày, uống cho đến khi hết thiếu máu.
- Dùng đường uống là đủ, chỉ dùng đường tiêm trong hội chứng kém hấp thu nặng, hoặc khi dùng thuốc ức chế hấp thu axit folic.
- Mặt khác, thiếu máu do thiếu axit folic thường đi kèm với thiếu sắt. Khi dùng riêng axit folic có kết quả hạn chế, nên xem xét liệu pháp phối hợp sắt.
Axit folic thường được bào chế dưới dạng viên nén
vitamin B12
Vitamin B12 còn được gọi là cyanocobalamin với hơn 100 biệt dược, ống tiêm 100-500 và 1.000mcg. Bình thường trong cơ thể, vitamin B12 phân bố ở khắp các cơ quan, nhưng chủ yếu ở gan và thận. Nó cần thiết cho một số phản ứng enzym liên quan đến việc vận chuyển các gốc metyl để tổng hợp một số axit amin và chuỗi DNA.
Thiếu vitamin B12 làm chậm quá trình phân chia tế bào trong mô tạo máu, gây thiếu máu. Khi thiếu sẽ dẫn đến thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ, viêm đa dây thần kinh, rối loạn cảm giác, rối loạn vận động khu trú ở chân.
Lưu ý khi sử dụng:
- Nhu cầu bình thường hàng ngày của vitamin B12 là từ 1 đến 3 mcg.
- Đối với trẻ thiếu vitamin B12 có thể tiêm bắp vitamin B12 từ 500 – 1.000 mcg/ngày trong 6 – 8 tuần, sau đó duy trì 1 tháng/lần.
- Ngoài ra, có nhiều thực phẩm chứa hàm lượng vitamin B12 cao nên bổ sung hàng ngày, nhất là với trẻ nhỏ.
Có thể dùng thực phẩm chứa vitamin B12 thay thuốc được không?
Ngoài các chất kể trên, còn nhiều chất khác có thể dùng trong điều trị bệnh thiếu máu như: erythropoietin, recormon, vitamin B6, đồng, kẽm coban… Nhưng 3 chất kể trên rất quan trọng, thường được dùng trong sự đối đãi. thiếu máu do thiếu nguyên liệu cần thiết cho quá trình tạo máu (thiếu máu dinh dưỡng). Dùng riêng hoặc phối hợp tùy theo tình trạng bệnh lý.
** Những thông tin cung cấp trong bài của trungcapyduoctphcm.edu.vn chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho chẩn đoán hay chữa bệnh.
Theo dõi fanpage trungcapyduoctphcm.edu.vn để biết thêm nhiều thông tin hữu ích: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/
Bạn thấy bài viết Dùng thuốc bổ máu cần lưu ý gì? có thoải mãn đươc vấn đề bạn đang tìm hiểu không?, nếu không hãy comment góp ý thêm về Dùng thuốc bổ máu cần lưu ý gì? bên dưới để Trung Cấp Y Dược Tại TPHCM có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: trungcapyduoctphcm.edu.vn
Nhớ để nguồn bài viết này: Dùng thuốc bổ máu cần lưu ý gì? của website trungcapyduoctphcm.edu.vn
Chuyên mục: Sống khỏe